O tym, jak Roman Dmowski wszedł Jareckiej w drogę i jak sam Marszałek pośpieszył jej z pomocą, czyli luźne skojarzenia na okoliczność Święta Niepodległości

Wiedza historyczna Jareckiej jest ukuta wedle odwiecznych wzorców rodzimego szkolnictwa.
Rok bebrania się w starożytności, potem przez wszystkich średniowiecznych królów Ćwieczków, by w ostatniej klasie na dwa miesiące przed wakacjami ocknąć się z ręką w nocniku- rany koguta, a jeszcze całe dwudzieste stulecie przed nami! I tak kombajnem przez wiek dwudziesty, najdalej do drugiej Wojny Światowej - a w szkole wyższego stopnia apiat' od nowa- najpierw powoli jak żółw ociężale... I znów przed maturą- rany koguta, a wiek dwudziesty?
Na własną maturę z historii Jarecka przyswoiła wiedzę o wydarzeniach do wieku osiemnastego - a i ten już po łebkach- sądząc, że jeden z trzech tematów maturalnych musi dotyczyć tego okresu. Zimny pot oblał ją z góry na dół, gdy komisja ujawniła tematy; dwa dotyczyły dwudziestego wieku a  jeden czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego... Jarecka została z plikiem kserowanych tabelek (najważniejsze wydarzenia okresu) w kieszonce wszytej w zanadrze, oraz - szczęśliwie - z wiedzą na temat literatury i sztuki tych czasów (bo matura z polskiego i historii sztuki). Wszystko skończyło się nadspodziewanie dobrze lecz ten przydługi wywód ma dowieść, że nie należy się po Jareckiej spodziewać dogłębnej wiedzy historycznej na temat wydarzeń sprzed  95 lat.
Niemniej do Romana Dmowskiego i Marszałka Piłsudskiego ma stosunek osobisty- jeden wszedł jej w drogę, drugi niespodziewanie ujął się za nią w sprawie sercu najbliższej...

...

Trzy lata temu, jedenastego listopada, Jarecka z bolesnym westchnieniem odłożyła maleńką Czwórkę do szpitalnego łóżeczka-korytka i upewniwszy się, że dziecię śpi spokojnie, galopem rzuciła się do wyjścia. Wypadła z oddziału, przebrała buty, potem biegiem przez korytarze do szatni po kurtkę -  wybiegła ze szpitala i... stanęła jak wryta.
Ulicą płynął wartki potok ludzi.
Samochód Jareckiej stał na parkingu, odcięty od świata tą ludzką rzeką.
- Ro - man Dmowski! Ro - man Dmowski!- skandowali młodzi  ludzie przyodziani elegancko, w krawaty i białe bluzki (tudzież koszule).
Jarecka ruszyła bezradnie chodnikiem wzdłuż tego tłumu sunącego zwartą bryłą jakby to był jeden żywy organizm, jedno płynne cielsko lejące się w dół ulicy.
Bezsilna wściekłość ogarnęła matkę, której śpieszyło się do dzieci, do domu. Komuś trzeba urwać łeb!  (wielonogi stwór zdawał się nie mieć końca)- więc Jarecka chwyciła za telefon i wybrała numer do swojej młodszej siostry Wlepki. Wlepka, która studiowała naonczas w Katowicach i tam powinna być, nie w Metropolii!- odebrała po dłuższej chwili; w telefonie zaś Jarecka usłyszała tę samą wrzawę, która otaczała ją zewsząd.
-To ty??- wrzasnęła - jesteś tu??
Wlepce trudno było przekrzyczeć skandowanie otaczającego ją tłumu, toteż niewiele sobie Jarecka ulżyła. Pokrzyczała na siostrę, że: nie macie co robić? Po co łazić i jej, Jareckiej, zagradzać drogę? A przyjedziesz do nas? Chodź tu i jedź ze mną za Zaogonie!! Pomogłabyś nam lepiej a nie maszerowała i krzyczała!!!
Tymczasem "oddział" eleganckich młodzieńców i dziewcząt, który uniósł już był Wlepkę poza zasięg mściwych rąk Jareckiej, przedefilował już w dół ulicy i cielsko pochodu wygięło się ku Starówce, ale oto bieżył kolejny segment tego stwora - milczące łeby w strojach mniej oficjalnych, w kapturach i z chustkami na twarzach (i nie był to Ku-Klux-Klan!)

Tego już było Jareckiej za wiele.
Wszechwiedzący Narrator ze zdumieniem odnotował to, co się stało.
A Ty, Czytelniku, zważ, do czego zdolna jest matka w desperacji!

Jarecka, która jest nieśmiała, pokojowo nastawiona do ludzi , by nie powiedzieć: pierdołowata, Jarecka, co nie ma odwagi powiedzieć sprzedawczyni, że włożyła jej do siatki obite jabłko czy nie tę drożdżówkę, o którą prosiła, stanęła oto sama jedna  na rogu ulicy i wrzasnęła w kierunku zastępu zamaskowanych łobuzów:
- Pokażcie twarze! Wstydzicie się? Nie macie odwagi się pokazać??

No i trochę Jareckiej ulżyło.

...

Końcem tamtego listopada (mijał czwarty miesiąc hospitalizacji Czwórki, która w dalszym ciągu nie umiała jeść jak należy) Jarecka powiedziała:
-Proszę już mi ją dać do domu. Ja ją będę karmić choćby co dziesięć minut, będę mogła jej lepiej dopilnować niż tutaj.
Pani doktor, kobieta oddana swojej pracy, zamilkła na chwilę, a Jarecka dałaby głowę, że to ulga wypłynęła na pulchną twarz zbrojną w okulary.
-Wie pani, że i ja tak myślę... - zaczęła niepewnie - ...pójdę i porozmawiam z panią profesor.
Już po chwili obie lekarki wkroczyły do sali, czwórkowa doktor perswadowała grzecznie profesorce:
- ...pani mówi, że sobie poradzi - to jest doświadczona matka. To ich czwarte dziecko...
Pani profesor przyjrzała się Jareckiej uważnie acz życzliwie i zadała tylko jedno, zdumiewające pytanie:
- Gdzie pani mieszka?
Jarecka wymieniła nazwę miejscowości.
- Tam jest dobry klimat!- zakrzyknęła pani profesor radośnie - duch Marszałka...!

Jarecka i pani doktor zaśmiały się ostrożnie...
Trzy dni później, gdy z nieba walił śnieg, Jareccy zabrali swoje dziecko do domu.

Czyś ty był Marszałku dobry, czy zły - dzięki za tę przysługę!!!